Normaal beslis je als meerderjarige zelf over je patiëntenrechten.

Elke meerderjarige wordt vermoed wilsbekwaam te zijn en beslist zelf over zijn patiëntenrechten, bijvoorbeeld:

• welke gezondheidszorgen je wil krijgen;
• of je nog een tweede mening wil van een andere zorgverlener;
• …

Het is mogelijk dat je zelf niet meer kan beslissen over je patiëntenrechten:

• Je bent fysiek niet in staat om je wil te uiten, bijvoorbeeld als je in coma ligt.
• Je bent mentaal niet in staat om je wil te uiten, bijvoorbeeld als je aan een ernstige vorm van dementie lijdt.

Er kan ook een grijze zone zijn waarbij er twijfels zijn over je geestestoestand.

Wat als je familieleden en je zorgverlener vinden dat je wilsonbekwaam bent en je het daar niet mee eens bent? Dan speelt het voordeel van de twijfel en het vermoeden van wilsbekwaamheid in je voordeel. Als je zorgverlener dan toch beslist dat je wilsonbekwaam bent, dan moet hij dat heel goed motiveren in je patiëntendossier.

Eventueel kan de zorgverlener het advies van een collega vragen of bespreken tijdens een teamoverleg.

In alle situaties moet je zorgverlener je zoveel mogelijk betrekken bij beslissingen rond je patiëntenrechten in verhouding tot wat je begrijpt.

Als de situatie volledig vastzit, kan een familielid of een zorgverlener aan de vrederechter vragen om je handelingsonbekwaam te laten verklaren. Ook dan moet je zoveel mogelijk betrokken worden bij de beslissingen in verhouding tot wat je begrijpt.

Lien