Een "helper" zijn? Wie is wie?

Gepubliceerd op 28/02/2022 Mis à jour le 19/03/2024
Gepubliceerd door Le Réseau SAM
Deel dit artikel

Bent u een "verzorger"? Bent u een "naaste verzorger"? "Naaste verzorger" in de juridische zin? "Mantelzorger? "Formele verzorger? "Naaste verzorger"? "Mantelzorger"? "Mantelzorger" ? "Mantelzorger" ? Je weet het niet of je weet het niet zeker! Je bent niet alleen in deze twijfel!

Wij hopen dat door dit artikel de mist optrekt en dat het ook u helpt uw weg te vinden in het doolhof van zorg en ondersteuning. Zolang de wereld bestaat, zorgen mensen voor elkaar. Velen van ons zorgen op een "natuurlijke" manier voor anderen en sommigen maken er zelfs hun werk van.

Dit is de reden waarom wij de "SAM" identiteit hebben gecreëerd 🐢... zodat u zonder aarzeling kunt zeggen: "Ik help iemand" dus "Ik ben SAM"!


Formele of informele zorgverleners?! Iedereen is een "SAM"! Maar laten we proberen te begrijpen wie wie is? En wie doet wat?


Mantelzorgers

Vrijwilligers

Sommige mensen helpen spontaan 🙂 omdat ze altijd bereid zijn een handje te helpen ✋...Soms gaan ze zo ver dat ze betrokken raken bij verenigingen, liefdadigheidsinstellingen, enz.; als zodanig worden ze beschouwd als "mantelzorgers".


Mantelzorgers

Sommige van deze mantelzorgers bevinden zich in de privésfeer. Zij bieden hulp aan een gezinslid dat verzwakt is als gevolg van een ongeval, ziekte, handicap of ouderdom. Deze mensen zijn "naaste verzorgers"!

Soms kunt u ook termen tegenkomen als "gezinsverzorger" of "naaste verzorger". De termen verschillen namelijk van land tot land, hoewel ze dezelfde implicaties hebben.

Houd in gedachten dat bij het zoeken :

Op een Belgische site is het "aidant proche".


  • 👉 Op een Franse site is het "aidant familial".
  • 👉 Op een Zwitserse of Quebecse site wordt de term "proche aidant" gebruikt
  • 👉 Op een Nederlandstalige site wordt de term "mantelzorger" gebruikt
  • 👉 Op een Engelse website heet het "informal carer".

Mantelzorgers verlenen nu 85% van alle zorg aan hulpbehoevende mensen in Europa. Alleen al in de Europese Unie zorgen meer dan 30 miljoen mensen voor een ziek, zwak of gehandicapt familielid.

Buiten Europa maken mantelzorgers bijvoorbeeld 30% van de beroepsbevolking in Quebec uit; 15% van hen is jonger dan 15 jaar.

In Zwitserland schat de ESS dat in 2017 bijna 20% van de Zwitserse bevolking (van 15 jaar of ouder) "naaste verzorgers" waren. Dit vertegenwoordigt 1,4 miljoen Zwitsers.

Volgens een UCL-studie in opdracht van de Koning Boudewijnstichting vertegenwoordigden mantelzorgers in 2016 gemiddeld 10% van de Belgische bevolking; in Brussel was dat zelfs 18%, dus bijna één op de vijf Brusselaars!

In de specifieke context van het helpen van een oudere persoon, wonen vier op de tien verzorgers samen met hun kwetsbare familielid en zijn zij meestal een echtgenoot of echtgenote. 


Erkende" verzorger, een wettelijke definitie

Een "verzorger" zijn kan leiden tot erkenning als "naaste verzorger"... maar niet altijd!

In 2014 vermeldt de Belgische wet ⚖️ voor het eerst de term "naaste verzorger" en zes jaar later, in september 2020, wordt de officiële erkenning bepaald door federale criteria en worden bepaalde rechten toegekend die hieronder worden beschreven:

Hier is de vastgestelde wet en de officiële definitie in een wet die in juni 2014 in het Belgisch Staatsblad is gepubliceerd:

De naaste verzorger wordt gedefinieerd als de persoon die voortdurend en regelmatig hulp en steun biedt aan de persoon die wordt geholpen. Hij of zij moet meerderjarig zijn of een geëmancipeerde minderjarige, en een persoon zijn die een vertrouwensrelatie en een hechte band met de verzorgde persoon heeft ontwikkeld. De naaste verzorger moet op niet-professionele basis, kosteloos en met de hulp van ten minste één beroepsbeoefenaar, steun en bijstand verlenen.

Over deze wet zijn talrijke juridische artikelen beschikbaar op het SAM-netwerk :


  • 👉 Wat is de herkenning van naaste mantelzorger?
  • 👉 Onder welke voorwaarden kan ik de erkenning van naaste verzorger krijgen?
  • 👉 Wanneer eindigt de erkenning als mantelzorger?

Als u wettelijk erkend bent als verzorger, kunt u aanspraak maken op bepaalde rechten of voordelen:

Op federaal niveau kan een thematisch verlof "naaste mantelzorger" worden verkregen met instemming van uw werkgever 🧑💼

Via de mutualiteit van de erkende mantelzorger kunnen bepaalde voordelen zoals aanvullende hulp en zorgdiensten (gezinshulp, huishoudelijke hulp, thuiszorg, psychologische ondersteuning...) worden aangeboden.

Sommige gemeenten, die een gebaar willen maken naar deze onzichtbare helpers, kennen een premie van enkele tientallen euro's per jaar toe aan hun inwoners die door de staat als "naaste verzorgers" zijn erkend. Het kan nuttig zijn contact op te nemen met uw plaatselijke sociale dienst om na te gaan of een dergelijke premie in uw gemeente beschikbaar is.

Wilt u meer weten over de erkenning als mantelzorger en de "concrete" voordelen daarvan? Lees ons interview met de vzw Aidants Proches Bruxelles.


De gevolgen van mantelzorg

Als "help" en "love" 💚 slechts één letter verschillen, is dat geen toeval! In het algemeen, "we helpen" zoals "we houden van"... zonder te tellen! Het is natuurlijk... we willen gewoon degenen die we liefhebben helpen...

Waarom is het belangrijk om bewust te zijn? Zorgen voor anderen zit in ons DNA... Dat is "SAM" zijn 🐢 ! En toch is het om vele redenen van essentieel belang vast te stellen welke rol men op zich heeft genomen.

Delegeren is vaak moeilijk omdat tussen haakjes een schuldgevoel jegens de geliefde ontstaat om zo goed mogelijk te helpen is niet zonder gevolgen.

Isolatie en vermoeidheid 💤 zetten in; gevolgen voor de gezondheid: depressie, hartziekten, enz.

In het geval van de ziekte van Alzheimer bijvoorbeeld 🧠 wordt geschat dat een derde van de verzorgers eerder sterft dan hun dierbare, zozeer zelfs dat zij hun eigen gezondheid op een laag pitje zetten en zich volledig aan hun zorgtaak wijden.

Maar om op lange termijn voor anderen te zorgen, is het belangrijk om ook voor zichzelf te zorgen...

Mantelzorger worden betekent verder gaan dan je rol als ouder, echtgenoot, kind, vriend of buur om een rol van "zorg" en/of hulp op je te nemen voor de kwetsbare persoon die je ondersteunt. Zo gaf de Koning Boudewijnstichting aan dat zij met name bijstand verlenen voor alledaagse taken zoals huishoudelijk werk, vervoer, administratief en financieel beheer en de coördinatie van de verschillende professionele zorg- en hulpverleners die aanwezig zijn voor de persoon die wordt bijgestaan.

Bovendien stort de overgrote meerderheid van de verzorgers in wanneer zij zorg- of zelfs intimiteitsgerelateerde taken moeten uitvoeren, zoals het toiletteren 🛁 of het verschonen van een incontinente persoon.

Door een pauze in te lassen kunnen verzorgers de uitputting voorkomen die zij vaak oplopen doordat zij proberen "te veel" voor hun dierbare te doen.

Samia vertelt over haar dagelijks leven naast haar moeder met multiple sclerose, haar moeilijkheden en haar hoop.

De behoeften van verzorgers

De rol van verzorger voor een dierbare op zich nemen kan ofwel geleidelijk gebeuren als gevolg van een beginnende afhankelijkheid, ofwel van de ene dag op de andere wanneer zich een ernstig ongeval voordoet of een ernstige diagnose wordt gesteld.

Toegang tot informatie en het gevoel beschouwd te worden als partners van formele zorgverleners, d.w.z. mantelzorgers en professionals op het gebied van hulpverlening en persoonlijke dienstverlening, zijn hefbomen tegen de uitputting van zorgverleners, en meer in het bijzonder van naasten, zoals aangegeven in een studie uit 2016 van de Universiteit Hasselt.

Het SAM-netwerk wil in deze zin optreden door SAM's 🐢 in staat te stellen hun tijd niet te verdoen met het energieverslindende zoeken naar praktische informatie, maar ook door te proberen hen bewust te maken van hun eigen behoeften.

De site is dus ontworpen om het zoeken naar informatie en ondersteuning te vergemakkelijken door zich te richten op de behoeften van verzorgers volgens hun "levensfase"; vanaf de detectie van waarschuwingssignalen tot de reflectie over het levenseinde van de verzorgde of van de verzorger die zijn zieke of gehandicapte geliefde zou kunnen overleven, via het zuiver organisatorische aspect van het dagelijkse leven van een verzorger.

Het gaat er vooral om te weten welke - al dan niet professionele - steun er bestaat en die toekomstige verzorgers in staat kan stellen zich te omringen of, op zijn minst, mogelijke hulpbronnen te vinden.

Zelfs als professionele zorgverlener kan niemand alles beheersen. Een instrument hebben 🔗 om de juiste gesprekspartner te vinden voor de onderwerpen waarover u geen relevante hulp kunt bieden, is een kostbare tijdsbesparing om u te wijden aan het essentiële: zorgen voor anderen terwijl u uzelf in stand houdt!


Formele verzorgers, professionals

Sommige mensen hebben van het helpen en ondersteunen van anderen hun beroep gemaakt ⚕️. Verzorger, ziekenoppasser, familiehulp, maatschappelijk werker... Ze worden "formele verzorgers" genoemd.

Waarschuwing! Het is van essentieel belang om "gezinshelpers", die professionals in de thuiszorg zijn, niet te verwarren met de term "gezinsverzorger", wat de Franse benaming is voor de rol van naaste verzorger.

Er zijn veel professionele steunpunten voor verzorgers, een manier om veerkrachtig te blijven in de rol van naaste verzorger voor een familielid dat zijn of haar zelfstandigheid verliest.

Zoals u bij het lezen van dit artikel zult hebben begrepen, is het helaas zo dat "mantelzorger" worden of wettelijk erkend worden als "naaste verzorger" toevallig en onvrijwillig gebeurt na een ongeval, een diagnose of moeilijkheden in verband met de leeftijd van een dierbare.

Toch is het niet onmogelijk om binnen VZW's of buurtprojecten uw hulp aan te bieden aan mensen in nood.


Alle SAM's!

Wat hebben formele en informele zorgverleners gemeen? Ze zijn allemaal "SAM" 🐢 Dat wil zeggen, ze bevinden zich in een situatie waarin ze hulp verlenen aan een persoon met een gebrek aan autonomie, ongeacht hoe ze dat doen.

Door te definiëren, sluiten we uit... Het SAM-netwerk 💻 wil iedereen die in een min of meer belangrijke hulpverleningssituatie steun zoekt, professioneel of niet, maar ook als zwakke persoon zelf, in staat stellen een bevredigend antwoord te vinden om zijn aanwezigheid te blijven verzekeren, terwijl hij zich ten volle bewust is van zijn beperkingen en de bestaande aflossingsmogelijkheden.

SAM zijn kan op 1001 manieren: ouder zijn van een kind met een handicap, hulp bieden aan je ouder wordende ouders, een vriend of buur in slechte gezondheid bezoeken, je zorgen maken over je geïsoleerde patiënt maar ook de nodige informatie verstrekken aan een uitgeputte verzorger, een luisterend oor zijn voor al diegenen die de situatie niet meer aankunnen... en daarom bestaat het SAM-netwerk, om tegemoet te komen aan de verschillende behoeften die zich in dergelijke omstandigheden voordoen! Welkom bij deze zoekmachine ontworpen voor u... de SAM's 💚 !

Een "helper" zijn? Wie is wie?

Samenvatting van het artikel

Samengevat: ☑️ Mantelzorgers: familieleden 👨👩👧 vrienden, buren, vrijwilligers... deze mensen kunnen een naaste helpen met een verlies aan autonomie door een handicap, ziekte of gewoon ouderdom. ☑️ Erkenning "naaste mantelzorger": een wettelijke definitie ⚖️ van de rol sinds september 2020 opening van bepaalde voordelen zoals een nieuw thematisch verlof. ☑️ De gevolgen van de rol van de mantelzorger op de gezondheid: uitputting 😴 het schuldgevoel... Het is belangrijk om aan preventie te werken! ☑️ De behoeften van verzorgers zijn vooral het verkrijgen van praktische informatie over het dagelijks leven met een persoon met een gebrek aan autonomie ♿ de belangrijkste reden voor de zoekmachine: SAM Network! ☑️ Formele zorgverleners: mantelzorger, verzorger, thuiszorgmedewerker of zelfs maatschappelijk werker... deze zorgverleners zijn professionals geworden 👩⚕️ van de thuishulp en zorg. ☑️ Eén ding hebben ze gemeen: een SAM zijn 🐢 Dat wil zeggen "op hun eigen manier" hulp bieden aan wie dat nodig heeft... inclusief de naaste verzorgers zelf!

Tags

  • Respijt
  • Verzorger zijn
  • Voor uw geliefde zorgen
  • Verzorger
  • Behoefte
  • Verzorger
  • Status van de mantelzorgers
  • Familie verzorger
Deel dit artikel