Of u nu zelfstandige, werknemer of gepensioneerde bent, het is niet altijd gemakkelijk om uw leven als verzorger te combineren met uw beroepsleven. De dagelijkse routine staat plots op zijn kop wanneer een dierbare zijn zelfstandigheid verliest. Wat zijn de mogelijkheden om werk en zorg te combineren? Dit artikel biedt stof tot nadenken.

De situatie is voor iedereen verschillend, maar het dagelijkse leven veranderen wanneer men mantelzorger wordt 🐢 en meer bepaald "verzorger" impliceert een reorganisatie van het dagelijkse leven, ook op het werk. Sommige wettelijke bepalingen ⚖️ maken een vermindering of reorganisatie van de arbeidstijd mogelijk, maar dit is niet altijd mogelijk omdat dit een inkomensverlies impliceert dat in bepaalde situaties aanzienlijk kan zijn, en deze alternatieven blijven beperkt in de tijd. De SAM's 🐢 geven dus stipt het stokje door aan hulp- en zorgverleners 👩‍⚕️ waardoor er ruimte is voor onrust en soms een schuldgevoel.

Een andere optie kan zijn om een (aanvullende) zelfstandige activiteit te beginnen, zodat u uw werktijd naar eigen inzicht kunt indelen... Leven met een afhankelijk familielid kan ook leiden tot de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en, waarom niet, een nieuwe professionele carrière.

Wettelijke regelingen voor arbeidstijdverkorting

Fabienne is tweemaal in haar leven SAM 🐢 geweest. Eerst bij de geboorte van haar drieling 👶👶👶 zeer prematuur; daarna verzorgde ze haar moeder die aan leukemie leed.

Haar beroepsleven was nogal bewogen: ze werkte als lerares Frans voordat ze de leiding overnam van het familiebedrijfje dat gespecialiseerd was in elektriciteit.

"Toen mijn kinderen werden geboren, was ik 25 jaar oud en werkte ik als lerares," legt ze uit, "het werd al snel onmogelijk voor mij om mijn beroepsleven, mijn leven als moeder en, achteraf gezien... als SAM... tegelijkertijd te leiden.

"De baby's waren erg ziek en hadden veel aandacht en zorg nodig. Dus vroeg en kreeg ik verlof wegens uitzonderlijke familieomstandigheden. Ik had recht op een veel lagere minimumuitkering dan toen ik werkloos was, maar ik had geen keus. Ik had geen recht op een baan terwijl ik zeer regelmatig voor mijn kinderen moest zorgen en dus afwezig was op mijn werk".

Er bestaan inderdaad enkele wettelijke bepalingen ⚖️ die het mogelijk maken een thematisch verlof of een tijdskrediet aan te vragen wanneer men SAM wordt 🐢 Alle informatie over deze "loopbaanonderbrekingen" vindt u in de Info.

Toen zij haar aan leukemie lijdende moeder moest begeleiden, had zij het familiebedrijf al overgenomen: "aangezien ik nu zelfstandig ben en mijn werktijden meestal kan aanpassen, heb ik veel minder problemen op het werk gehad".

Aan het werk: omgaan met schuldgevoelens

Mireille steunt haar man die multiple sclerose heeft: "Ik was 33 toen de ziekte begon, maar in 2009 werd het erger. Mijn man werd quadripleeg".

Daardoor moest haar man stoppen met werken en moest Mireille alles regelen. Het combineren van werk en zorg was soms moeilijk: "Ik ondervond veel organisatorische problemen, bij het managen van de betrokken mensen (verpleging, fysiotherapeuten, medische consulten), etc. Maar het ergste was het schuldgevoel om de zorg voor mijn man aan anderen te delegeren, de opgestapelde vermoeidheid en de angst om mijn werk niet goed te doen omdat ik me voortdurend zorgen maakte".

Minder werken: tegen welke prijs?

Vandaag heeft Mireille ervoor gekozen deeltijds te werken en overweegt ze met vervroegd pensioen te gaan: "Ik ben paramedisch assistente op een afdeling arbeidsgeneeskunde. Ik werk in loondienst en heb een contract van 20 uur per week".

Mireille is echter goed omringd. Ze heeft een team van professionals 🧑‍⚕️ die tijdens haar afwezigheid voor haar man zorgen, evenals haar schoonzus: "Ik heb het geluk dat mijn schoonzus bij mijn man is als ik werk, zodat ik me een beetje kan ontspannen. Maar ik leef met mijn neus op de feiten want alles is tot op de minuut georganiseerd".

Deze kostbare organisatie is essentieel als je SAM bent 🐢 en je een evenwichtig dagelijks leven wilt houden: "het houden van een beroepsactiviteit is voor mij essentieel omdat het me in staat stelt een leven buitenshuis te hebben, niet thuis opgesloten te zitten, een sociaal leven te hebben, dus als het mogelijk is, een activiteit te houden, kun je een echt evenwicht vinden".

Helaas betekent een vermindering van het aantal werkuren een daling van het inkomen. Er bestaan verschillende financiële steunmechanismen om dit verlies, dat aanzienlijk kan zijn, ten minste te compenseren.

Bovendien heeft de erkenning van het statuut van mantelzorger de toegang geopend tot een nieuw thematisch verlof specifiek voor naaste zorgverleners.

Als zelfstandige, een oplossing voor het organiseren van uw werkuren

Als zelfstandige kan het heel praktisch zijn om flexibel te zijn. Bovendien bestaan er bepaalde regelingen voor zelfstandige SAM's 🐢 om een eventueel inkomensverlies op te vangen.

In dergelijke omstandigheden vond Fabienne het niet altijd gemakkelijk om haar verschillende rollen te combineren: "Ik voelde geen woede, wrok of frustratie. Ik probeerde zoveel mogelijk de beste oplossingen te vinden om het gezin te ondersteunen, onder meer door een beroep te doen op sociale bijstand. Ik was echter de enige die voor mijn moeder zorgde, wat vermoeiend en stressvol is..."

Uit deze ervaringen als professioneel actieve SAM 🐢 trekt ze lessen: "Als ik SAM's in eenzelfde soort situatie zou adviseren, zou ik allereerst zeggen: probeer je niet te isoleren zoals ik deed, maar zoek juist mensen met wie je deze ervaring kunt delen! De komst van het internet in ons leven maakt het makkelijker om te delen, het is belangrijk om hiervan te profiteren".

De Facebook-groep van het SAM-netwerk kan mensen die geen andere middelen hebben om te communiceren, in staat stellen hun gevoelens en ervaringen uit te wisselen en te delen.

"Ik raad hen ook aan contact op te nemen met de bevoegde personen (via hun mutualiteit, de ONE, de Sociaal Assistenten, enz.)," vervolgt ze, "en samen met hen alle oplossingen te overwegen die worden voorgesteld om zowel de financiële last als het werk als SAM te verlichten. Tenslotte nodig ik hen uit om eraan te werken dat zij de zorg voor pasgeborenen of bejaarde ouders van tijd tot tijd kunnen delegeren. Ik weet - ik heb het zelf meegemaakt - dat dit voor een jonge moeder heel moeilijk is, maar het is niettemin noodzakelijk voor haar evenwicht en gezondheid dat zij zichzelf perioden van ontspanning en rust gunt".

Wanneer je in de rol van SAM stapt 🐢 is dat voor onbepaalde tijd. Het is daarom noodzakelijk om jezelf respijt te kunnen geven, ook al is dat niet gemakkelijk, om het op lange termijn vol te kunnen houden. Respijtoplossingen zijn beschikbaar in de medisch-sociale gids van het SAM-netwerk.

Heroriëntatie van de loopbaan na een ervaring als verzorger

Door de rol van verzorger op zich te nemen kan men ook nieuwe levenservaringen opdoen. Fanny Calcus heeft haar beroepsloopbaan heroverwogen na haar ervaring als verzorgster van haar zieke dochter. Om bij haar dochter te blijven, nam ze tijd voor respijt en ontspanning door massagetherapie.

Toen haar kind overleed, besloot ze een opleiding tot massagetherapeute te volgen en richtte ze een respijthuis op, "Casa Clara", waar ouders van zieke of gehandicapte kinderen een pauze kunnen nemen.

Fanny vertelt op video over haar carrièreverandering en Casa Clara

Isabelle heeft ook haar beroepsleven heroverwogen dankzij haar ervaring als verzorgster. Haar jongste zoon is verstandelijk gehandicapt... om haar op de rails te houden, wendde ze zich tot Laughter Yoga, een ontspannend moment 🤣 gedeeld met haar jongste zoon. Hij was het in feite die haar ertoe aanzette een opleiding tot Laughter Yoga Leader te volgen.

Isabelle vertelt over haar professionele activiteit en haar dagelijks leven als SAM in de video

Uw loopbaan heroriënteren, zelfstandige of aanvullende zelfstandige worden, of de balans opmaken van uw activiteit kan begeleid worden door professionals die u helpen bij het opmaken van een competentie-evaluatie.

Een broos evenwicht bewaren tussen privé- en beroepsleven is moeilijk maar uiteindelijk noodzakelijk om te blijven bestaan als mens en niet alleen als SAM 💚